काठमाडौं १५ माघ/ नेपालमा अहिले नर्सिङ पेसा धेरै युवतीको रोजाइको विषय भए पनि उत्पादन अनुसार अवसर नहुँदा हजारौँ नर्स बेरोजगार बस्नु परेको छ ।
सीटीईभीटीबाट मान्यता प्राप्त शिक्षण संस्थाबाट मात्रै देशमा वार्षिक १४ हजार नर्स उत्पादन हुन्छ तर नेपालमा अवसर नहुँदा हजारौँ नर्सले बेरोजगार बन्नु परेको छ भने हजारौंंैँ नर्स विदेशिएका छन् ।
दुई वर्षअघि नेपाली सेना स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानबाट बीएस्सी नर्सिङ सक्नुभएकी रेश्मा लोहनी अहिलेसम्म बेरोजगार हुनुहुन्छ । उहाँले रोजगारीका लागि धेरै अस्पताल चहार्नुभयो तर कुनै पनि अस्पतालमा जागिर पाउन सक्नुभएको छैन । “जुन अस्पतालमा विज्ञापन खुलेको हुन्छ, त्यहाँ गएर आवेदन भ¥यो, पहिले नै पहुँचवाला नर्सहरू भर्ना गर्ने निश्चित भएर मात्र विज्ञापन खोलेको हुने रैछ”, लोहनीले भन्नुभयो, “मसँगै अध्ययन गरेको साथीले पहुँचका कारण जागिर पाइसक्यो, म भने अझै बेरोजगार छु । ”
नेपालमा अवसर नदेखेपछि रेश्मा अब अस्ट्रेलिया जानका लागि तयारी गर्दै हुनुहुन्छ । “मैले टोफेल पनि गरिसकेँ, अब अस्ट्रेलियाको तयारी गर्दैछु”, उहाँले भन्नुभयो, “नेपालमा यही अवस्था आउनेछ भन्ने पहिले नै थाहा पाएको भए नर्सिङभन्दा अन्य कुनै विषय अध्ययन गर्थें । ”
यता नेपाल नर्सिङ काउन्सिलकी रजिस्ट्रार लक्ष्मी राई नेपालमा कैयौँ नर्स बेरोजगार बस्नु परेको विषयलाई सरकारको कमजोरीका रूपमा लिनुहुन्छ । “काउन्सिलले लिने लाइसेन्स परीक्षामा वार्षिक १२ हजारभन्दा बढी नर्सले नयाँ लाइसेन्स लिइरहेका हुन्छन्”, रजिस्ट्रार राईले भन्नुभयो, “लाइसेन्स लिएका ती नर्सलाई नेपालमा रोजगारीको अवसर हुँदैन र बेरोजगार भएर बस्नु परेको छ । ”
कतिपय अस्पतालले नर्सलाई न्यूनतम वेतन नदिएको तथा भोलेन्टरी रूपमा राखिएको भन्दै सरकारले नीति बनाएर देशमा कति नर्स आवश्यक छ, अध्ययन गरेर त्यही अनुसार उत्पादन गर्नुपर्ने राईले बताउनुभयो । नेपालमा प्रमाणपत्र स्तरको नर्सिङ शिक्षा सक्न छ लाख तथा बीएस्सी नर्सिङ सक्न १० लाख रुपियाँ लाग्ने गर्छ । रजिस्ट्रार राईले लाखौँ खर्च गरेर अभिभावकले नर्सिङ अध्ययन गराए पनि रोजगारी पाउन नसकेको तथा पाइहाले पनि छ, सात हजारमा महिनाभरि काम गर्नुपर्ने अवस्था रहेको जानकारी दिनुभयो । रजिस्ट्रार राईका अनुसार विदेश जानकै लागि काउन्सिलमा दर्ता भएका नर्सको सङ्ख्या पनि चार हजार पुगिसकेको छ ।
भक्तपुरकी बीना श्रेष्ठ पनि प्रवीणता प्रमाणपत्र तह (पीसीएल)को नर्सिङ सकेर बस्नुभएको तीन वर्ष भइसक्यो । उहाँले पनि हालसम्म कुनै पनि अस्पतालमा रोजगारी पाउन सक्नुभएको छैन । श्रेष्ठले भन्नुभयो, “कैयौँ अस्पतालमा बायोडाटा दिइसकेँ, अहिलेसम्म कुनै अस्पतालले पनि बोलाएको छैन । ”
जापानमा अध्ययनका क्रममा पुग्नुभएकी लक्षणा दोङले पाँच सयभन्दा बढी नेपाली नर्स जापानमा अध्ययन र काम गरिरहेको जानकारी दिनुभयो । यता अस्ट्रेलियामा अध्ययनका लागि जानुभएकी सङ्गीता खतिवडाले आफू अध्ययन गरेकै कलेजमा २५ जना नेपाली नर्स रहेको जानकारी दिँदै कुल चारदेखि छ सयको हाराहारीमा नेपाली नर्स अस्ट्रेलियामा रहेको बताउनुभयो ।
यसअघि स्वास्थ्यमन्त्री गगनकुमार थापाको पहलमा नर्सका समस्या समाधानका लागि कार्यदल गठन हुने भनिए पनि हालसम्म गठन हुन सकेको छैन । बेरोजगारी, श्रम शोषण, भोलेन्टिएर, विभेद, तलब नपाउने, बिरामी र नर्सको अनुपात लगायतका विषयमा नेपाल नर्सिङ सङ्घले आन्दोलन गर्दै आइरहेको छ ।
सरोज ढुंगेलले गोरखापत्रमा लेखेको खबर ।
प्रतिक्रिया