प्राविधिक शिक्षा तथा व्यवसायिक तालिम परिषद् (सिटीइभिटी) लाई जुन रुपमा यो मुलुकमा अगाडि बढाउनुपर्ने हो, त्यो रुपमा अगाडि बढाउन राजनीतिक नेता, नीतिकर्ता, समन्वयकर्ताहरुले आवश्यक ध्यान दिएका छैनन् । यसको भूमिकालाई कमजोर पार्न खोजिएको हो वा नजर अन्दाज गर्न खोजिएको हो, बुझ्न सकिएको छैन ।

आजको अवस्थामा सिटीइभिटीले आफ्नो देशको लागि एउटा प्राविधिक जनशक्ति र देश विकासका लागि  प्राविधिक हातहरु अगाडि बढाइरहँदा, २०५१ सालदेखि अहिलेसम्मको जुन संरचना छ, २०७३ सालसम्म आइपुग्दा पनि उही संरचना र उत्तिक्कै कर्मचारी अर्थात् ९ सय ३२ जनामै सिमित छ । मुलुकको नीति निर्माण गर्ने, मुलुकको शिक्षालाई अघि बढाउने, शिक्षा मन्त्रालय र त्यो मातहतका निकायहरुले यसमा ध्यान दिएका छैनन् । यसलाई प्राथमिकतामा राखेको अवस्था छैन ।

एउटा सामुदायिक विद्यालयमा दरबन्दी स्वीकृत भएका छन्, हामीले खबर पढेका छौं पाँच विद्यार्थीका लागि ७ जना दरबन्दीका शिक्षक छन् । तर, यो मुलुकको प्राविधिक शिक्षाको विकासको  लागि काम गरिरहेको यो संस्थामा दरबन्दी थपिएको छैन । हामीमाथि कामको बोझ दिनानुदिन बढिरहेको छ । तर पनि सरकारले दरबन्दी दिएको छैन ।

सिटीइभिटीलाई अझ बलियो बनाउने र यो मुलुकको लागि साँच्चै नै सिटीइभिटी चाहिने हो भने सिटीइभिटीलाई बलियो बनाउन तुरुन्त दरबन्दी, प्राविधिक जनशक्तिको व्यवस्था गर्नु आवश्यक छ । जसले गुणस्तरीय शिक्षाको लागि आफूलाई अघि बढाउने छ ।

सरकार र स्थायी सरकार मानिने ब्युरोक्रेट्स, शैक्षिक क्षेत्रमा आफ्नो केही निहित स्वार्थ पूरा गर्ने र सिटीइभिटीलाई ओझलमा पारेर आफ्ना व्यक्तिगत स्वार्थ पूरा गर्ने एउटा निश्चित गिरोह, सिटीइभिटीलाई कमजोर पारेर सिटीइभिटी सिध्याउनतिर लागेको छ । यसका लागि सबै सजग र चनाखो हुनुपर्ने बेला आएको छ । यो देशमा एउटै मन्त्रालय अन्तर्गत दुईवटा प्राविधिक धारको स्थापना गरी निम्न र मध्यम आर्थिक स्तरका विद्यार्थीले लिने तालिम ओझेलमा परेको छ । जनताका छोराछोरी अलमलिएका छन् । कुन शिक्षा लिँदा, कस्तो जनशक्ति उत्पादन हुने हो, कसरी यसलाई अगाडि बढाउने हो ? यो कुरामा अन्योल भएकोले यो मुलुकमा अब दुईटा धारबाट प्राविधिक शिक्षा सञ्चालन हुँदैन, यो मुलकमा २८ वर्ष अगाडि सुरु गरिएको प्राविधिक शिक्षालाई अगाडि बढाएको छ ।

सामुदायिक विद्यालयको दुईटा कोठामा राखेर सुरु गरिएको प्राविधिक शिक्षाले दूरदराजमा रहेका विद्यार्थीसम्म लग्दा कतै ती विद्यार्थीलाई ठगिरहेका त छैनौं ? शिक्षा मन्त्रालयले, शिक्षामन्त्रीले, नीति निर्माण गर्ने प्राविधिक विज्ञहरुले यसको समीक्षा गर्न जरुरी छ । यसलाई निकास दिनु जरुरी छ । दक्ष प्राविधिक शिक्षा कसरी सम्भव छ । सामुदायिक विद्यालयमै त्यसरी प्राविधिक शिक्षा सञ्चालन गर्न सकिन्थ्यो भने राज्यले छुट्टै ऐनद्वारा स्थापित गरेर, अरबौंको लगानीमा सुरु गरिरहेको प्राविधिक शिक्षालाई निरन्तरता दिनु के अर्थ ? यस कारण शिक्षा मन्त्रालयले यो अलमलमा जनताका छोराछोरीलाई राख्नुहुन्न । यो अलमलमा नीति र नियमलाई राख्नु हुन्न । एउटा सही धारमा प्राविधिक शिक्षालाई अगाडि बढाउनुपर्छ ।

वर्तमान व्यवस्थापनको सिटीइभिटीले, आन्तरिक कमजोरीले हामी हरेक नीतिमा चुक्दै आएका छौं । हामी कसरी अघि बढिरहेका छौं, हाम्रा कार्यक्रमहरु कसरी अघि बढिरहेका छन् ? यसमा हामीले समीक्षा गर्न जरुरी छ ।

६ महिनादेखि सिटीइभिटीमा कार्यकारी प्रमुख पद खाली छ । हामीले पाउन सकेका छैनौं र सिटीइभिटीलाई हामीले यथासिघ्र सदस्य सचिव नियुक्तिको प्रक्रिया अघि बढाउनुपर्ने माग राखेका छौं । किनभने, सिटीइभिटीलाई कि मन्त्रीले आफ्नो अनुकूल स्वार्थमा प्रयोग गर्न खोजेका छन् कि पार्टीका  स्वार्थमा प्रयोग गर्न खोजेका छन् । गरिब जनताका स्वार्थ र यो मुलुकको हितको स्वार्थमा सिटीइभिटीलाई प्रयोग गर्न ख्याल नगर्दा ६ महिनादेखि यहाँ कार्यकारी प्रमुख खाली छ । त्यसकारण यथासिघ्र कार्यकारी प्रमुख नियुक्ति हुनुपर्छ ।

हामीभित्रमा धेरै समस्याहरु छन्, केही बाह्य शक्तिले सिटीइभिटीलाई एउटा कुनै ठाउँमा लगेर बिसर्जन गर्ने रणनीतिक रुपमा अगाडि बढेका छन् । आज विभिन्न एनजिओ, आइएनजिओका नाममा सिटीइभिटीसँग टाँसिएर सिटीइभिटीको भूमिकालाई केही प्रतिशतमा राखेर अरु सबै भूमिका आफ्नो हातमा लिएर प्राविधिक शिक्षा तालिमका नाममा यहाँ अरबौं रकम दुरुपायोग हुने अवस्था छ । त्यसमा हामी फेल भएका छौं, हाम्रो नीति फेल भएको छ । हाम्रो लबिइङ कमजोर भएको छ । आज प्राविधिक शिक्षा, तालिमको क्षेत्रमा ठेकेदारी प्रथा भएको छ । टेण्डरविटमा तालिमहरु चलाइएका छन् । टेण्डरबिटले तालिम चलाउँदा नेपालका सडकहरुको जस्तै अवस्था तालिमहरुको भएको छ । त्यसैले शिक्षा क्षेत्रमा ठेकेदारी प्रथा हुनुहुन्न । शिक्षालाई गुणस्तरीय बनाउनका लागि  शिक्षामा भएका यस्ता विकृति र विसंगतिलाई हटाउनलाई हामी अघि बढ्नुपर्छ ।

सिटीइभिटी अन्तर्गतका हामी जति कर्मचारीहरु छौं, सिटीइभिटीलाई जोगाउने, सिटीइभिटीको अस्तित्व रक्षा गर्ने काम हाम्रो काँधमा आएको छ । संघसंगठन, राष्ट्रिय संगठन, विभिन्न टे«ड युनियनहरुले आफ्नो आस्था, विचार आफ्नो ठाउँमा छोडेर एक ठाउँमा उभिनुपर्छ । कतै हाम्रै कारणले यो संस्था कमजोर हुनुमा हामी नै त जिम्मेवार छैनौ ? भन्ने प्रश्न गर्नुपर्ने समय आएको छ ।

हाम्रै साथीहरु कोही अदालत धाउँछन्, कोही अख्तियार बोलाउँछन्, कोही मन्त्रीबाट फोन गराउँछन्, कोही प्रधानमन्त्रीबाट फोन गराउँछन् । अन्ततगत्वा, टे«ड युनियनबाट पनि एउटा सहीछाप लगाएर जान्छन् । हामी कर्मचारीहरुले पनि विभिन्न नाममा बेथिति मच्चाएका छौं । त्यसैले यो कुरालाई पनि सुधार्नु आवश्यक छ ।

(सिटीइभिटी कर्मचारी संघका अध्यक्ष बडुले गत बिहीबार परेको सिटीइभिटीको २९ औं वार्षिक उत्सवमा ब्यक्त गरेको विचार)