काठमाडौं १९ असार / अनाथ, असहाय र गरिब बालबालिकाको छात्रवृत्ति खोसेर नेपाल बाल संगठन (बाल मन्दिर) ले पहुँचवाला र नेताका छोराछोरी पढाएको भेटिएको छ । कान्तिपुरले प्राप्त गरेको कागजातअनुसार संगठनकी अध्यक्ष रीता सिंहले अनाथ र असहायको कोटा काटेर कर्मचारीका छोराछोरीका अलावा नेता र पहुँचवालाका सन्तान पढाउने व्यवस्था मिलाइदिएको देखिन्छ ।

बाल संगठनको नक्सालस्थित करिब १४ रोपनी जग्गा भाडामा लिएको बृहस्पति शिक्षा सदनले मासिक भाडाका साथै संगठनको सिफारिसका आधारमा २० विद्यार्थी नि:शुल्क पढाउने सर्त स्वीकार गरेको थियो । संगठनले २०५८ जेठ ८ गते ३० वर्षका लागि वार्षिक तीस लाख रुपैयाँ दिने गरी विद्यालयलाई जग्गा भाडामा दिएको थियो ।

उक्त सम्झौताको १२.५ नम्बर बुँदामा संगठनको सिफारिसका आधारमा आर्थिक अवस्था कमजोर भएका, अनाथ, असहाय वा सुविधा नपाएका बालबालिकालाई डे बोडर्स छात्रवृत्ति प्रदान दिने उल्लेख छ ।

यस्तो छात्रवृत्तिअन्तर्गत विद्यार्थीले बिहानको खाना, दिउँसोको खाजा, कापी, किताब, कलम, विद्यालय पोसाक, अन्य शैक्षिक सामग्री र सबै शुल्क नि:शुल्क पाउँछन् । एकदेखि दस कक्षासम्म नि:शुल्क छात्रवृत्तिमा पढने विद्यार्थीका निम्ति विद्यालयले सरदर ११ लाख रुपैयाँ खर्च गर्छ ।

अनाथका छोराछोरी पढ्ने छात्रवृत्ति धेरैजसो कांग्रेस सम्बद्ध नेताका छोराछोरीले ओगटेका छन् । कांग्रेस, अछाम क्षेत्र नम्बर २ का पूर्वक्षेत्रीय सभापति यज्ञप्रसाद ढकालका छोरा यही छात्रवृत्तिमा दस कक्षामा पढ्छन् । ढकालले आफू द्वन्द्वपीडित भएका कारण छोरा छात्रवृत्तिमा पढाएको तर्क गरे ।

‘पहिलेदेखि संगठनका पदाधिकारी र आफन्तका छोराछोरीले छात्रवृत्तिमा पढछन् भन्ने सुनेको हो, तर मेरो छोराको हकमा अध्यक्षले नै चासो द्वन्द्वपीडितका नाममा छात्रवृति दिलाउनु भएको हो ।’ कांग्रेसको भ्रातृ संगठन नेविसंघका सिन्धुपाल्चोक सचिव निरोजकुमार भण्डारीका छोरा पनि यही छात्रवृत्तिमा एक कक्षामा पढ्छन् ।

भण्डारीले कान्तिपुरसँग कस्तो छात्रवृत्ति हो भन्ने आफूलाई थाहा नभएको बताए । उनले भने, ‘नेताहरूसँग भनसुन गरेर मिलाएको हुँ, तपाईंलाई किन चासो ?’

काठमाडौं क्षेत्र नम्बर १० का कांग्रेस क्षेत्रीय सभापति पुकार महर्जनकी छोरी पनि यही छात्रवृत्तिमा पढछिन् । उनकी अर्की छोरीले पनि यही छात्रवृत्तिअन्तर्गत बृहस्पतिबाट एसएलसी सकेकी छन् । पुकारकी श्रीमती रमा बाल संगठनकै प्रशासन सहायक पदमा कार्यरत छिन् । शंकरदेव क्याम्पसका पूर्वस्ववियु सभापति रामकृष्ण कँडेलकी छोरी पनि बाल संगठनको सिफारिसमा चार कक्षामा नि:शुल्क अध्ययन गर्छिन् ।

कँडेलले छात्रवृत्तिमा पढ्ने भए पनि त्यो कस्तो छात्रवृत्ति हो भन्ने थाहा नभएको बताए । उनले कांग्रेसका पूर्वमहामन्त्री एवं वर्तमान केन्द्रीय सदस्य प्रकाशमान सिंहलाई इंगित गर्दै भने, ‘खै प्रकाश दाइले मिलाइदिनुभएको हो क्यार ।’

बाल संगठनका पूर्वकार्यक्रम संयोजक युवराज कटुवालकी छोरी पनि यही छात्रवृत्तिअन्तर्गत दस कक्षामा पढछिन् । कटुवाल मदिराको होलसेल व्यापार गर्छन् । ६ कक्षादेखि उनकी छोरीले छात्रवृत्तिमा पढ्न थालेकी हुन् । आफू पूर्वकर्मचारी भएकाले छोरीले छात्रवृत्ति पाएको बताउने कटुवालले भने, ‘मैले काम गरेको सात लाख रुपैयाँ बाल संगठनले दिएन । त्यहीबापत छोरीलाई पढाइदिएको हो ।’

नेपाल ग्यासको बालाजुस्थित कार्यालयमा मार्केटिङको काम गर्ने बुद्धिगम्भीर पण्डितका छोरा पनि यही छात्रवृत्तिमा ५ कक्षामा पढछन् । सिन्धुपाल्चोक हेलम्बु घर बताउने पण्डितले चिनजानका आधारमा संगठनले आफ्नो छोरालाई छात्रवृत्ति मिलाइदिएको बताए । बाल संगठनमा भान्छेका रूपमा काम गरेका रामेछाप लखनपुरका बेदप्रसाद गौतमका दुई सन्तान पनि यही छात्रवृत्तिमा पढछन् ।

गौतमकी श्रीमती बाल संगठनको सिफल शाखामा भान्छेका रूपमा कार्यरत छिन् भने एक छोरी अध्यक्ष सिंहको घरमा काम गर्छिन् । संगठनकै चालक रामकृष्ण मर्हजनका एक छोरीले यही छात्रवृत्तिमा
बृहस्पतिबाट एसएलसी सकिन् भने अर्की छोरी छात्रवृत्तिमा पढदै छिन् ।

बाल संगठनको छात्रवृत्ति शाखाकी प्रमुख आशा श्रेष्ठले निमुखा र असहायका छोराछोरी मात्रै पढिरहेको बताइन् । कान्तिपुरले छात्रवृत्तिमा पढ्ने विद्यार्थीको सूची माग्दा भने उनले ‘भूकम्पका कारण भवन भत्किएको र रेकर्डहरू हराएको’ बहाना गरिन् । श्रेष्ठले थपिन्, ‘तैपनि कसलाई छात्रवृत्तिमा सिफारिस गर्ने भन्ने बोर्डले निर्णय गर्छ, हामीलाई थाहा हुँदैन ।’

छात्रवृत्तिमा पढ्ने विद्यार्थीको नामावली संगठनले उपलब्ध गराउन नसकिने जनाएपछि कान्तिपुरले संविधानले व्यवस्था गरेको सूचनाको हक प्रयोग गर्दै विद्यालयबाट नामावली लिएको थियो ।

कान्तिपुरमा जनकराज सापकोटाले लेखेका छन् ।