काठमाडौँ–शिक्षा विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयले चलखेल रोक्न प्रविधिको सहायताले कक्षा १२ को परीक्षा केन्द्र निर्धारण गरेको छ । 

मन्त्रालय र बोर्डको प्राविधिक टोलीले ‘पाइलट प्रोजेक्ट’ को रूपमा सफ्टवेयरबाट काठमाडौँका कक्षा १२ का १ सय ४४ परीक्षा केन्द्र स्वचालित विधिबाट छानेको हो । काठमाडौँका ५ सय १३ विद्यालयका नियमित तर्फ ५९ हजार १ सय ६७ र आंशिक तर्फ ५ हजार ७ सय १७ विद्यार्थी  परीक्षामा सहभागी हुँदै छन् । 

दुई सय भन्दा बढी विद्यार्थी भएको विद्यालयका विद्यार्थी फरक सेन्टरमा छरिएर राख्ने गरी सफ्टवेयरबाटै केन्द्र निर्धारण गरिएको हो । यसअघि धेरै विद्यार्थी भएको विद्यालयको विद्यार्थी तीन वटा केन्द्रसम्म राख्ने गरेकोमा यसपालि नौ वटासम्ममा केन्द्र निर्धारण भएको छ । 

हरेक विद्यालयमा परीक्षार्थीको संख्या र परीक्षा केन्द्रको सिट संख्या, विद्यालय र केन्द्रको गुगल म्यापबाट लिएको दुरी, विद्यालयबाट नजिक पर्ने केन्द्र, एक विद्यालयको परीक्षार्थी संख्या कम्तीमा एक सय र बढीमा दुई सय भन्दा बढी एकै केन्द्रमा नपर्ने गरी परीक्षा केन्द्र निर्धारण गरिएको बोर्डले जनाएको छ । 

परीक्षा केन्द्र निर्धारण गरिएको अर्को आधार आफ्नै विद्यालयमा केन्द्र नहुने, दुई विद्यालयका परीक्षार्थीको केन्द्र एक अर्कामा पर्न नहुने, एकै स्वामित्व र व्यवस्थापनको भनी पहिचान भएका केन्द्रमा नपर्ने बनाइएको परीक्षा बोर्डले जनाएको छ । स्वचालित विधिबाट पहिलो चरणमा काठमाडौँमा पारदर्शी रूपमा परीक्षा केन्द्र निर्धारण गरिएको शिक्षामन्त्री श्रेष्ठले बताइन । 

‘यस विधिबाट परीक्षा केन्द्र छान्दा परीक्षा केन्द्रसँग सम्बन्धित अनियमितताहरू निरुत्साहित हुनेछ भने विद्यार्थीको हैरानी पनि कम हुनेछ,’मन्त्री श्रेष्ठले भनिन । प्रत्येक पटक परीक्षा केन्द्र तोक्न प्रोग्राम चलाउँदा फरक फरक नतिजा आउने गरी ‘¥यान्डमाइज’ गरिएको मन्त्री श्रेष्ठले बताइन । 

मन्त्रालय र बोर्डले प्रयोग गरेको विधिलाई उनले सार्वजनिक गरेकी छिन् । ‘ओपन सोर्सको मान्यता अनुरूप पारदर्शी रूपमा राखिएको यसलाई ‘गिटहब’ मा राखिएको छ । यो सफ्टवेयरको प्रक्रिया अझै सबल र पूर्ण स्वचालित बनाउन सुझाव दिन शिक्षा विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालय आव्हान गर्दछ,’उनले भनिन् ।